ضرورت اعمال تغییرات نهادی در آئین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلسه ۳۵۸ شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها با موضوع بررسی پیش‌نویس آئین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های کشور برگزار شد.

سعید رضا عاملی در این جلسه در سخنانی با بیان اینکه مسئله‌ای درباره وتویی بودن چاپ مقاله از سوی دانشجویان دوره دکتری وجود دارد، اظهار کرد: دانشگاه‌ها شرط گذاشته‌اند که اگر دانشجوی دوره دکتری مقاله در Web of science چاپ نکند، نمی‌تواند از رساله خود دفاع کند. اینگونه شرط‌ها ممکن است موجب تقویت چاپ مقاله شود ولی شروطی است که جنبه تحمیلی و خارج از تعهدات قانونی دانشجوست.

وی ادامه داد: لذا جنبه تشویقی حتماً تقویت کننده حضور در رقابت‌های بین المللی است ولی وتو گذاشتن آن خلاف مقررات است، لذا در آئین نامه ضوابط آموزشی، اصلاحاتی باید صورت گیرد.

وی ادامه داد: مقاله ترویجی در این آئین‌نامه تعریف مشخصی ندارد و فقط مقاله ترویجی را از مقاله پژوهشی متمایز کرده است. مقاله پژوهشی تعریف روشن‌تری دارد و اگر در فصلنامه‌ای علمی پژوهشی چاپ می‌شود، مقاله علمی پژوهشی تلقی خواهد شد. خوب است تعریف مقاله ترویجی روشن گردد که منظور مشخص شود.

به گفته دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ میزان رأی هیئت ممیزی برای ارتقای کسی که دارای ۵۰ درصد امتیاز آموزشی است، در این آئین‌نامه دو سوم لحاظ شده که درست نیست و یک نگاه تحقیرآمیز به آموزش است و رویکرد هیئت‌های ممیزی به سمت پژوهشی بیشتر تمایل دارد و مشخص است که دو سوم رأی را نمی‌توان تأمین کرد و ارتقا اتفاق نمی‌افتد. این را هم مانند سایر موارد در نظر بگیریم، چرا که آموزش، محور کانونی نظام آموزش عالی کشور است و اهمیت اساسی دارد.

وی افزود: نکته دیگر موضوع پیش‌بینی نهادی در کار است، روشی که وجود دارد این است که ارتقا در کمیته منتخب طرح می‌شود، سپس به کمیسیون و بعد به هیئت ممیزه دانشگاه می‌رود و در واقع سه مرحله را طی می‌کند. در مرحله اول و دوم جنبه تخصصی دارد اما در مرحله سوم جنبه تخصصی را از دست می‌دهد. استادی که تخصص در حوزه علوم پایه یا مهندسی و … دارد، درباره پرونده علوم انسانی، هنر و… نظر می‌دهد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: معتقدم باید یکی از این دو کار انجام شود؛ یا به سمت سیستم ارجاع برویم که در بسیاری از کشورها متداول است و پرونده به متخصصان مربوطه ارجاع داده می‌شود و نظر داور متخصص مبنای داوری نهایی است. یا به سمت حداقل سه هیئت ممیزه شدن برویم. در حال هیئت ممیزه علوم پزشکی از سایر علوم جداست.

وی ادامه داد: مناسب است در دانشگاه‌های ذیل آموزش عالی کشور هم حداقل دو هیئت ممیزه داشته باشیم، یکی برای علوم اجتماعی، علوم انسانی و هنر و دیگری برای حوزه علوم تجربی شامل علوم پایه، علوم مهندسی و دامپزشکی. این اشکال جدی است که یک استاد شیمی یا فیزیک یا مهندسی برق در مورد رشته‌های علوم اجتماعی، علوم انسانی و هنر نمی‌تواند داوری دقیق داشته باشد و صرفاً برای قالب‌ها و شکل‌ها تاکید می‌کند.

عاملی خاطرنشان کرد: استاد بازنشسته اگر استاد ممتاز باشد، آینده مشخصی دارد. کرسی استاد ممتاز حفظ می‌شود و می‌تواند به کار خود ادامه دهد اما غیر از استاد ممتاز که تعداد آنها بسیار کم است، بقیه بازنشسته‌ها از رده خارج می‌شوند و این بهره‌مند نشدن از تخصص و جایگاه علمی استادان بازنشسته را در پی دارد. گفته شده بود اگر استادی امتیازات دو برابر استاد تمام را احراز کند، می‌تواند کاندید استاد ممتاز شود.

وی تصریح کرد: تعداد اساتید ممتاز خیلی کم است در همین دانشگاه تهران فقط ۵ نفر هستند؛ در حالی که اساتید و اعضای هیئت علمی سرمایه‌های ملی کشور هستند و باید بتوانیم از دانش متراکم آنها بهره‌مند شویم. لذا مناسب است پیش بینی استاد برگزیده در آئین نامه تدبیر شود. در کشورهای دیگر مفهوم امراتوس پروفسور را دارند که به مجرد بازنشستگی با افراد شایسته حکم امراتوس پروفسور یا استاد برگزیده می‌دهند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: ۱۰ کارگروه برای تدوین آئین نامه تشکیل شد و به واسطه این کارگروه‌ها مجموعه‌های دانشگاهی مشارکت داشتند و نظرات آنان در آئین نامه منعکس شده است. این آئین نامه مبنای عمل است، در عین حال باید اشکالات و ایرادات آن برطرف شود. پس از اصلاحات، در اولین فرصت این آئین نامه به شورای اسلامی شدن دانشگاه می‌آید.

وی ادامه داد: در این دوره دکتر غلامی از جمله وزرایی بودند که همکاری خوبی با شورای عالی انقلاب فرهنگی داشتند و حضور و مشارکت پررنگی از وی شاهد بودیم.

عاملی گفت: پیشنهاد می‌کنم جلسات دیگری با اعضا و مدیران دانشگاه آزاد اسلامی برگزار و نقطه نظرات و دیدگاه‌ها آنها در ارتباط با آئین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی مورد توجه قرار گیرد.